Sead Kazanxhiu’s speech in Rromani Language for the Launching of #ERIAC Berlin 8 of June 2017

Date 9th June 2017 Author Torotcoi Simona Category Youth

Raja, Jagland,
Raja Soros,
Rajale aj ranǎle,
Sinom but lośalo te arakhav tumen savorren akava dives, akate and-o Berlin, k-o putaripe e ERIAC-esqo, o Europutno Rromano Institùto pal e Artǎ aj i Kultura.
Angla, me kamav te palikerav e bare Rajen kaj dinde pumari dùma thaj zor te vazdas opre o Rromano Institùto.
Raja Jangland,
Raja Soros – k-o anav amare Aliancako palikerav Tumen!
Sa me ilesθar palikerav amare phrale, e Zeljko, kotar o OSF. Lesko lav, lesqi godi thaj lesqi bi-qhindi buti putarda but udara thaj jakha e bare Rajenqe. Naśti bisteras amare phrales o Romani Rose, savo dindas peskro lav thaj supòrti te ovel o Instituto k-o Berlin!
Putarde jakha putardi godi
Akale lavença me kamav te phenav tumenqe avdie: miśto avilen!
Avdives aj k-o avutnipe, amen lekhas sumnakune lava and-i historia e Rromenqi thaj e Evropaqi. Lekhas akija historia sar Rroma, te pinʒaren la savorre, rroma aj gaʒe. Avdie amen mothovas savorrenqe amare butja, Historia, Kultura amari godǐ, amaro dikhipe, sar dikhas i lùmia. Aj sikavas len e Evropaqe aj sa e lumiaqe.
Sinom but lośalo, kaj me sar terno rromano artìsto, ʒeno e Aliancaqo, dav duma pal o Institùto, andi amari ćhib rromani. Rromane ćhibǎha, rromane godjaha aj rromane jakhenca putarav o Rromano Instituto.
Akava si historikano momènto!
Sar o Martin Luther King and-i Amerika but berśa anglal, li manje avdie si man jekh suno! Savorre and-i Aliànca si amen akava suno te ovas dikhle barabar e averenca. Akava suno si purano. Amare phure dikhen sas akava suno kana sine rrobija, kana garaven sas e ćhaven and-o angluno thaj dùjto lumjake maripen, k-o kàmpjǎ e koncentra-ciaqe aj palpale tal-o komunizmo thaj ʒi k-i demokracìa.
O rroma andi Alianca, amen savorre pakǎs kaj o ERIAC avel k-o momènti kaj kamlol pes po but: k-o momènti kaj o identiteti e Europako thaj laqe institucionia si k-i krìza. O purane mònstre – nacionalìzmo, ksenofòbia, extremìzmo – sikaven penqo muj. But gaʒe pakǎn akala mònstre, save sikaven amen k-o mèdie sar dośale, aj sar manuśa kaj nane len than k-i Evròpa. Amen ka mothovas kizom dindam, kizom das aj kizom śaj te das e Evropaqe, akale kontinentesqo kaj ʒivas 700 berś.
« Śel rroma, śel droma » phenel jekh purani vòrba rromani. Varekon śaj halǒvel laθar kaj o rroma naśti te ovel len jekh godi. Pala manθe, akaja provèrba phenel kaj si śel droma te dikǎres o rromanipe. Aj sarkon lenθar si les pesqo śukaripe. Akalaθar o rromanipe si śukar, kaj o rroma ʒangle, vi k-i lenqi dukhavni història and-i Evròpa, te den o aver kultùre aj te len lenθar, te barvalǎren o avera kultùre sar vi pumari identitèta aj na te xasaren la. Akaja si jekh tradìcia, nakhavdi kotar jekh generàcia k-i aver, ʒi amenθe. K-i Aliànca, amen kamas te ćhivas akaja tradìcia k-o ilo e rromane Institutesqe.
Amen kamas te tradas o Institùti pal akaja tradìcia aj pal-o princìpi kaj nane vaver manus te ʒanel po śukar amenθar so si miśto amenqe.
But rroma and-i lùmia bistarde i ćhib rromani, aj vi maśkar tumenθe kaj sinen akate avdives. Akalaθar si tumen k-o vast o paruvipe mire dumako anglikanes. K-o miro suno so vakerdom po anglal, dikhav tumen bi lilesko k-o vast, kaj te śunen man aj halǒven man rromanes. K-o miro suno dikhav amare ćhaven sar vakere k-i śkòla pumare malença e raklença pal-o rromane artìstǎ, o rromane heròja kaj marde pen muj po muj ko nazìzmi. Dikhav len samaha k-o muj maśkar o rakle, śereça opre. Ćaćes o drom isi uco aj pharo, ama avdives akava suno dikhǒl pe manqe po paśe, aj sa me malença kotar i Aliànca, ćhindam amari godi te ʒas ʒi k-o agor te resas akava suno.

K-o nav e Aleancako, Sead Kazanxhiu